Hoofdstuk 24

Veiligheid en preventie

Iedereen heeft recht op een veilige leefomgeving. De openbare ruimte is van iedereen. Zowel de preventiediensten als onze Gentse flikken spelen hier een grote rol. De flikken staan met beide voeten in de realiteit en worden vaak als eersten geconfronteerd met sociale uitdagingen. Maar: ze staan daar niet alleen. Een progressief veiligheidsbeleid is gebouwd op vertrouwen. Preventie, (na)zorg, transparantie en samenleven zijn kernbegrippen in ons progressief en inclusief veiligheidsbeleid.

Dat beleid krijgt vorm in een netwerk van wijkagenten, gemeenschapswachten, hulpverleners, straathoekwerkers en wijkcomités, die allemaal bijdragen aan veiligheidspreventie. Onze lokale politieagenten verdienen een duidelijke plaats binnen deze keten en maken deel uit van het sociale weefsel van de wijk. Sociale uitdagingen geven voeding aan onvrede, conflicten en incidenten. Onze politie kan niet de enige zijn om deze sociale uitdagingen aan te pakken, maar ze heeft wel een belangrijke rol te spelen. Die rol is drievoudig en omvat preventie, curatie (problemen oplossen) en handhaving. Wij staan voor een proportionele aanpak. Preventie vormt een sterke basis, maar handhaving en sanctioneren blijven onderdeel van ons beleid. Harde criminaliteit ontwricht onze samenleving en vormt een bedreiging voor de veerkracht van onze stad. Harde criminaliteit vereist een duidelijke en krachtige aanpak.

Een louter ad-hocbeleid rond sociale conflicten is echter geen opstap naar een duurzaam samenleven in de wijken en deelgemeenten. Aanspreekbaar en nabij zijn zorgt voor stabiliteit in de preventieve aanpak. Agenten verdienen vertrouwen en erkenning. Ze hebben een moeilijke maar essentiële taak: eenieders rechten beschermen. Het resultaat van een aanpak die gestoeld is op vertrouwen: een samenleving die het veiligheidsbeleid en de politie draagt, en niet alleen verdraagt als noodzakelijk kwaad. De politie en andere veiligheid- en preventiediensten zijn onze vriend en partner voor een zorgzaam en dus leefbaar Gent.

  • Een wijkgerichte politie is nabij, bereikbaar en aanspreekbaar. Dit zijn kern(voor)waarden voor de effectiviteit en legitimiteit van politieoptredens. Onze flikken moeten ook weten wat er speelt in de stad. Sociale uitdagingen zijn niet voor iedereen gelijk. Zelfs geopolitiek kan lokaal en aan de keukentafel een serieuze impact hebben. Ons beleid gaat uit van vertrouwen: de maatschappij heeft vertrouwen in de burger, we verminderen bewust het aantal controles en interventies. De vertrouwensband tussen burger en politie heeft daarnaast absolute prioriteit. Voor die vertrouwensband is transparantie en uitleg een essentie. Als we wederzijds vertrouwen willen creëren, is het absoluut uit den boze om bepaalde groepen anders te behandelen, bijvoorbeeld door etnisch profileren.

    Het werk van wijkagenten kent dus hoge ambities terwijl de middelen die zij daarvoor ter beschikking hebben, vaak beperkt zijn. We brengen deze op gelijke hoogte. We doorbreken de geïsoleerde rol die agenten nu nog te vaak ondervinden. Onze wijkagenten worden het eerste contactpunt voor de Gentenaar, voor hun politiecollega’s én voor de stedelijke partners.

    1. Onze flikken zijn lokaal verankerd en staan in contact met de sociale wijkactoren, overheidspartners en middenveldorganisaties.

    2. Onze flikken trekken hun wandelschoenen aan. Ze worden meer aanwezig in de wijken en zijn daar zichtbaar en aanspreekbaar.

    3. Onze flikken zijn zelfkritisch over hun acties en attitudes en sturen bij waar nodig. We voeren verder onderzoek over de werking van de politie om hun legitimiteit te verhogen.

    4. We voeren enkel identiteitscontroles uit wanneer nodig. Controles die nog worden uitgevoerd krijgen telkens de nodige uitleg en context mee.

    5. De Gentse politie werkt verder aan de aanbevelingen die volgen uit het wetenschappelijk onderzoek naar de effecten en de impact van het handelingskader professioneel profileren.

    6. We blijven vormingen aanbieden die de politie verder bewustmaken van de impact van hun interventies en hen in staat stellen om er bewust mee om te gaan.

    7. Taken die het mogelijk maken in connectie te staan met de wijk, houden of leggen we terug bij de politie: huisbezoeken bij domiciliëren, regelen van schoolstraten enzoverder. Dit zijn momenten om met wijkbewoners een babbeltje te slaan en hen te leren kennen. We houden daarbij uiteraard rekening met het bestaande takenpakket en de haalbaarheid voor de agent in kwestie.

    8. We ondersteunen de positieve rol van jeugdpolitie. Een nabije politie is een politie die ook met jongeren een goede band heeft. De jongerenwerking van de politie heeft een groot potentieel om deze band te versterken.

    9. We denken bijkomend na (of pionieren) over digitale wijkagenten om de band tussen (jonge) Gentenaren en de politie te versterken. Onze flikken zijn online aanspreekbaar en bereiken zo de jonge Gentenaar.

    10. We blijven waakzaam voor de privacy van de burger in het Gentse camerabeleid. Een diepgaande samenwerking met experten en onderzoekscentra kan hier soelaas brengen.

  • Om in vertrouwen en in relatie met de Gentenaar te staan, is het belangrijk dat iedere burger zichzelf ook herkent in de politie. Dat bereiken we met divers samengestelde politieteams. Er ligt werk op de plank op vlak van instroom, doorstroom en uitstroom. We nemen de selectie meer in eigen lokale handen, en we zorgen ervoor dat iedereen zich thuis voelt binnen het korps met een nultolerantie voor racisme, pestgedrag, seksisme en andere vormen van grensoverschrijdend gedrag.

    1. We nemen meer de regie in het aanwervingsbeleid op lokaal niveau.

    2. Als hoeder van mensenrechten draagt iedereen binnen het korps de non-discriminatiewaarden en gelijk(waardig)heid hoog in het vaandel. Dit krijgt extra nadruk bij selectie, doorstroom en vormingen.

    3. We externaliseren de meldpunten en klachtenbehandeling om zo een onafhankelijke structurele aanpak te creëren rond klachten en problemen over grensoverschrijdend gedrag.

  • Overlast en criminaliteit ondermijnen de leefbaarheid en het samenleven in de stad en het veiligheidsgevoel van de Gentenaren; bovendien treffen ze vaak de meest kwetsbaren. Groen gelooft in de kracht van preventie, maar preventie werkt niet zonder het nodige herstel- en handhavingsbeleid. Daarbij is een proportionele aanpak, een aanpak die rechtvaardig en correct is en ook zo aanvoelt, essentieel.

    De focus ligt op gedrag dat de veiligheid van anderen in het gedrang brengt en op zware criminaliteit. Ook de leefbaarheid van de dichtbevolkte wijken blijft een aandachtspunt.

    1. We versterken de coördinatie en het overleg tussen parket en inspectiediensten. Zo focussen we op de zware misdaden in onze stad, zoals mensenhandel, koppelbazerij en huisjesmelkerij.

    2. We handhaven op vlak van economische en fiscale fraude, zoals oneigenlijk gebruik van vzw’s of vennootschapsvormen en tewerkstelling als schijnzelfstandige.

    3. We focussen op het inspecteren en opvolgen van leegstand en verwaarlozing van woningen.

    4. We vernieuwen het stedelijk drugsbeleidsplan en focussen daarbij op verslavingsgevoelige groepen zoals jongeren. De opmaak van dit plan gebeurt samen met belangrijke sociale en middenveldorganisaties.

    5. Voor de aanpak van gewelddadige radicalisering blijft de politie gebruik maken van informatie-uitwisseling met de bestaande netwerken. Voor de preventieve en curatieve aanpak van gewelddadig radicalisme en racistische haatzaaierij in publieke ruimtes en op de sociale media wordt een versterkte samenwerking tussen politionele, justitiële en stedelijke actoren verdergezet, met respect voor de wettelijke en deontologische rol van iedere partner.

    6. Overlastfenomenen zoals netheid en nachtlawaai worden samen met de buurt aangepakt. We zetten in op zowel sensibilisatie als handhaving.

    7. De Gentse draken, de fietsbrigade van onze politie, helpen overlast snel en efficiënt aan te pakken doordat ze op veel plaatsen tegelijk kunnen zijn. We versterken dan ook hun werking.

    8. We nemen onze rol op in het grotere bovenlokale detentiebeleid. Groen vindt dat de uitvoering van korte straffen best gebeurt in kleine detentiehuizen in plaats van in grote overbevolkte gevangenissen. Wij ondersteunen daarom de oprichting van een detentiehuis in Gent, in lijn met de oprichting van een transitiehuis, en gaan actief mee op zoek naar een gepaste locatie. 

    9. We evalueren de toepassing van de gemeentelijke administratieve sanctie of GAS-boete, de efficiëntie ervan en de rechtswaarborgen voor burgers. 

  • Samenleven vraagt engagement van iedereen. Gentenaren tonen dag na dag dat ze zich engageren voor een veilige en leefbare stad. Dat verdient steun vanuit het bestuur. Het veiligheidsbeleid slaagt pas als burgers als volwaardige partners betrokken worden. We willen geen samenleving waar iedereen voortdurend iedereen in het oog houdt, wel een samenleving waar burgers hun verantwoordelijkheid opnemen.

    1. We moedigen via sensibilisering en burenbemiddeling burgers aan om problemen in dialoog op te lossen.

    2. We ondersteunen burgers, handelaars en bedrijven met preventieadvies rond eigendomsbeveiliging en met bijhorende premies voor technische preventiemaatregelen.

  • Er zijn veel manieren om onze stad verkeersveiliger te maken. Infrastructuur en signalisatie zijn essentieel. We moeten er ook voor zorgen dat iedereen de regels naleeft. Het doel van handhaving is niet om de stadskas te vullen, maar wel om de veiligheid van de weggebruiker te verhogen. Controles focussen dan ook daarop.

    1. We zetten handhavingsmiddelen meer in voor verkeersveiligheid.

    2. We verschuiven de administratieve taken van de politie, zodat zij meer tijd hebben voor effectieve controle en handhaving.

    3. We ijveren bij hogere overheden voor de invoering van het alcoholslot en intelligente snelheidsaanpassing.

  • We spannen ons in om seksueel geweld en haatmisdrijven uit te bannen en een veilige omgeving voor iedereen te creëren. In onze stad bestaan al veel actoren en meldpunten die hiermee bezig zijn. Met een goede samenwerking tussen deze bestaande meldpunten en politie garanderen we de nodige nazorg en opvolging.

    1. We focussen de aandacht op seksuele intimidatie en seksueel geweld in samenwerking met instanties zoals het Zorgcentrum na Seksueel Geweld aan het UZ Gent.

    2. We besteden extra aandacht aan het nacht- en eventleven in samenwerking met de sector, die zelf al veel ervaring heeft opgebouwd.

    3. We zetten het Gentse meldpunt haatmisdrijven in de kijker. In dit meldpunt werken mensen die getraind zijn om haatmisdrijven aan te pakken.

  • We dragen zorg voor het welzijn, de veiligheid en de beroepstrots van onze politiemedewerkers. Het is daarbij van belang dat alle medewerkers meetellen, ook als ze geen uniform dragen.

    De politie heeft nood aan een stabielere personeelsbezetting. Door de krapte ontstaat een verhoogde taakbelasting. Een correct veiligheidsbeleid zorgt voor de politiemedewerkers door te blijven investeren in hun jobs. We streven naar een warme en inclusieve werkplek voor ons korps.

    Onze flikken moeten vaak een brede waaier aan rollen vervullen binnen één functie, van (sociaal) preventief tot sanctionerend. We investeren in ondersteuning en extra opleidingen zodat de politie uitgerust is voor het werken binnen een grootstedelijke realiteit.

    1. Met een doorgedreven actieplan vergroten we de veiligheid en het welzijn van politiemedewerkers.

    2. We investeren in een stabiele personeelsbezetting.

    3. We investeren in opleidingen voor onze politieagenten.

    4. We verlichten het takenpakket waar mogelijk. Het Mobiliteitsbedrijf kan bijvoorbeeld een meer ondersteunende rol spelen bij verkeersgerelateerde boetes.

    5. We verbeteren de uitrusting van onze politie, zowel op straat als op kantoor. Zo renoveren we het bestaande politiekantoor in Ekkergem.