Hoofdstuk 23

Openbare netheid

Gentenaren ergeren zich terecht aan rondslingerend zwerfvuil en bergen sluikstort in de straat. We mogen dat niet aanvaarden of normaal gaan vinden. Normaal is: een propere straat. Punt. Propere straten creëren meer betrokkenheid, verhogen het algemeen welzijn en geven een veilig gevoel. Bovendien trekken ze minder snel nieuw zwerfvuil en sluikstort aan.

Op dit moment zijn heel wat netheidspartners aan de slag rond de drie netheidspijlers: opruimen, sensibiliseren en preventie, en handhaven. Groen Gent voegt daar een vierde pijler aan toe: de betrokkenheid van de Gentenaar.

Gentenaren zijn belangrijke experten als het gaat over afval. Met de input en ervaring van de Gentenaar verbreden en verbeteren we het netheidsbeleid. De huidige aanpak wordt grondig opgefrist. We blijven uiteraard opruimen, maar dan samen en op de meest efficiënte manier. De handhaving wordt meer gericht ingezet om de pakkans te vergroten.

  • Meer opruimen is geen duurzame oplossing. Opruim- en handhavende partners en Gentenaren laten werken aan de hand van een vernieuwde en geïntegreerde aanpak die de netheidsgraad en -perceptie opkrikt, is noodzakelijk maar onvoldoende. Het is ook absoluut nodig om alle Gentenaren te informeren, sensibiliseren en mee te krijgen in het verhaal.

    1. Groen Gent versterkt de initiële aanpak (opruimen, sensibiliseren en beter handhaven, ook door gemeenschapswachten) en voegt betrokkenheid toe als vierde pijler. Als deze vier pijlers beter op elkaar inspelen, verhoogt de doeltreffendheid van onze netheidsaanpak. De vier pijlers moeten elkaar dus versterken en een duidelijk verschil teweegbrengen in de netheidsgraad.

    2. Betrokkenheid van buurtbewoners, scholen, verenigingen en bedrijven stimuleren we door samen opruim- en sensibiliseringsacties op te zetten. Netheidsacties (gericht op zwerfvuil en sluikstort) komen eerder van onderop, op basis van wijkgerichte noden.

    3. Dat Gentenaren zich mee willen engageren voor een propere buurt is fantastisch en een belangrijk signaal. De vrijwilligerswerking Propere Pierkes wordt geoptimaliseerd, de ondersteuning geprofessionaliseerd en uitgebreid.

    4. Per negentiende-eeuwse gordelwijk maakt een wijkwerker minstens 10 uren per week vrij om te werken aan buurtparticipatie rond netheid. Dit omvat het in beeld brengen van de specifieke netheidsproblematiek en -noden en de beweegredenen van sluikstorters, en ook de ondersteuning, begeleiding en evaluatie van netheidsacties die de betrokkenheid versterken.

    5. Met een propere buurt wint iedereen. Via wijkgerichte communicatie in eenvoudige en heldere taal worden zoveel mogelijk Gentenaren bereikt.

    6. Een stadsbrede campagne informeert Gentenaren en zet hen aan om niet alleen de eigen stoep net te houden, maar ook de bredere omgeving, aangemoedigd door buurtinitiatieven van onderop.

    7. In Gent zijn afvaltarieven ecologisch en sociaal. Wie sorteert wordt beloond en de sociale tegemoetkoming wordt behouden voor wie het financieel moeilijk heeft. We verbeteren voor deze groep de aanpak rond afval sorteren, aanbieden en de werking van het recyclagepark.

    8. Het aantal sensibiliseringsacties van de gemeenschapswachten stijgt geleidelijk tot minstens 10.000 (fysieke) contactmomenten met inwoners per jaar. Ze sensibiliseren gericht op basis van verzamelde data, klachten en redenen om te sluikstorten.

    9. De pakkans om sluikstort aan te pakken moet hoger met meer gerichte handhavingsacties. Daarom verdubbelt het aantal gemachtigden dat vaststellingen kan doen.

  • Er zijn vandaag heel wat netheidspartners actief in Gent. Aansturing vanuit één punt zorgt voor extra efficiëntie en levert de nodige data op voor doelgerichte en concrete (wijkgerichte) acties. Bovendien kan deze gecentraliseerde aanpak snel inspelen op veranderende noden van Gentenaren en nieuwe bovenlokale wetgeving.

    1. Het netheidsbeheer van het openbaar domein wordt vereenvoudigd. De taken van de verschillende netheids- (IVAGO, Groendienst, Cel Regie Netheid en andere) en handhavingspartners (politie, gemeenschapswacht, IVAGO-vaststellers…) worden gestroomlijnd en aangestuurd door de Cel Regie Netheid.

    2. De algemene netheid wordt verder gemonitord en in kaart gebracht via objectiveerbare en innovatieve systemen, zoals AI (onder andere door de herkenning van zwerfvuil op straten). We voeren daarnaast ook regelmatig een tevredenheidsonderzoek.

    3. We kopen één systeem aan voor alle netheidspartners waarin alle data (rondes, korven…) worden opgenomen. Alle partners kunnen dit systeem raadplegen en het is voldoende flexibel om aanpassingen te maken in routes (inzameling, vegen…) en taakverdelingen om zo in te spelen op veranderende noden, wetgeving en ontwikkelingen.

    4. Zwerfvuil- en sluikstortacties en -campagnes worden aangescherpt en opgezet per buurt op basis van datamateriaal, heldere prestatie-indicatoren en een vooraf bepaalde verwachtingsgraad van de Gentenaren, stadsdiensten en professionele partners.

    5. We verbeteren het algemene netheidsbeeld (losliggende tegels, verloren fietsen, verdwaalde verkeersborden…) met een integrale en stadsdienstoverschrijdende werking.

    6. Gent past nieuwe en alternatieve handhavingsmethodieken toe om de sluikstortpakkans te verhogen, en vertrekt hierbij vanuit de beweegredenen van sluikstorters.