Hoofdstuk 18

Cultuur en erfgoed

Cultuur en erfgoed prikkelen de verbeelding, tonen onze plek in de geschiedenis en vormen de identiteit van onze stad. Groen Gent streeft ernaar dat cultuur en erfgoed voor iedereen toegankelijk zijn, verspreid over het grondgebied en aanwezig in de openbare ruimte. We denken na over hoe we de middelen verdelen, maar met Groen aan het roer is een daling van het cultuurbudget hoe dan ook niet aan de orde.

  • Genieten van cultuur zorgt voor sociale inclusie, gemeenschapsopbouw en het tegengaan van sociaal isolement. We maken cultuur niet alleen fysiek maar ook financieel, geografisch én mentaal toegankelijk. Gentse cultuurproductie is een spiegel voor de stad. Onze ambitie: lokaal beleid verleidt.

    1. In het traject naar Gent 2030, de kandidatuurstelling van Gent als culturele hoofdstad, smeden we waardevolle, nieuwe en vernieuwde verbanden, soms ver out of the box bedacht. Deze mooie en krachtige dynamiek blijven we stimuleren.

    2. Het Gentse cultuuraanbod is méér dan toegankelijk, het verleidt Gentenaren, ongeacht hun interesses, taligheid, culturele achtergrond, financiële of fysieke beperkingen. De Uitpas en Pasoa (Participatie en sociale activering) blijft daarin een belangrijke rol spelen dankzij een groter budget. Ook het principe ‘Betaal wat je kan’ dragen we een warm hart toe.

    3. Gentse cultuurambtenaren horen regelmatig over de vloer te komen in ateliers en concertzalen, zodat ze de Gentse kunstenaars en hun werk goed kennen. Zo maken ze Gentenaren (met inbegrip van specifieke doelgroepen) wegwijs in en enthousiast over het grote aanbod. Ook aan productiezijde weten ze drempels weg te werken en inclusie te bevorderen.

    4. We promoten diverse muziekstijlen en faciliteren laagdrempelige muziekeducatie. Zo blijft Gent ook in de toekomst een muziekstad.

    5. We creëren platforms voor samenwerking tussen socio-culturele artistieke organisaties en individuele kunstenaars, en bevorderen uitwisseling tussen professionele en niet-professionele cultuurspelers. Community-based projecten verdienen extra ondersteuning en actieve samenwerking vanuit de stadsdiensten.

    6. We onderzoeken hoe we een duurzame toekomst voor onze bibliotheken kunnen uitbouwen in een tijdperk van versnelde digitale ontwikkelingen. Als laagdrempelige ontmoetingsplaatsen en tegelijk toegankelijke aanbieders van cultuur nemen bibliotheken een unieke en dus bijzonder waardevolle plek in.

    7. We verbreken de verkokering tussen (jongeren)cultuur, sport en kunst en werken aan een geïntegreerd ‘urban’ aanbod. We ruggensteunen beloftevolle samenwerkingsverbanden.

    8. We ondersteunen talentontwikkeling, creatieruimte en het creëren van circustheatervoorstellingen op diverse locaties en betrekken lokale circusgemeenschappen bij stedelijke evenementen. Op die manier wordt Gent een voortrekker in het circusland dat België wordt.

    9. We zijn fier op onze musea. We houden de kwaliteit op peil en faciliteren onze musea om actueel en kwaliteitsvol te blijven.

    10. We waarderen de inspanningen van musea en cultuurhuizen om scholen te ontvangen, leerlingen te intrigeren en leerkrachten te inspireren met onderbouwde kennis en enthousiaste beleving. We bundelen middelen en aanpak in een samenwerking tussen cultuur- en flankerend onderwijsbeleid.

    11. Bibliotheken vergroten hun meertalig aanbod met het oog op de ontwikkeling van het (jonge) kind. Ze versterken de Gentse scholen in hun rol als aankoopcentrale door kinderboeken aan voordelige (maar voor auteur en handelaar eerlijke) prijzen aan te kopen en waardevolle boeken bij scholen aan te prijzen.

    12. Wijkbibliotheken krijgen opnieuw prioriteit in het investeringsbeleid. Kwetsbare buurten waar cultuur wel een zetje kan gebruiken, krijgen hierbij voorrang.

  • Cultuurhuizen en culturele organisaties zijn vaak voortrekkers in het ecologisch verduurzamen van hun werking, infrastructuur en praktijken. Dat verdient natuurlijk alle steun. We faciliteren daarnaast ook een sociaal en economisch stabiele omgeving voor de Gentse culturele sector.

    1. Onder stimulans van onder meer Greentrack en het Gents Kunsten Overleg zet de sector belangrijke stappen naar ecologische duurzaamheid. We blijven deze voortrekkersrol ondersteunen en stimuleren.

    2. Een inspirerende creatieve sector is gebaat bij een economisch en sociaal stabiele omgeving. We ondersteunen daarom zoveel mogelijk vanuit een structureel langetermijnperspectief. De voorwaarden die we opleggen en de ondersteuning die we bieden zijn van die aard dat makers en medewerkers niet onnodig onder druk komen te staan.

    3. Er komt een projectenfonds met financiële steun voor matchmaking tussen creatieve en andere sectoren. We mikken actief op linken tussen de circulaire, sociale, regeneratieve economie en de cultuursector.

    4. We ondersteunen vzw’s waarmee we samenwerken om te professionaliseren op vlak van principes van goed bestuur. De Nederlandse Fair Practice Code of de Juist is Juist-tool van Overleg Kunstenorganisaties (oKo) zijn sterke voorbeelden voor de Gentse context.

  • Nabijheid is belangrijk. De tijd dat je voor je portie cultuur uitsluitend terechtkon in theaterzalen of musea laten we achter ons. Cultuur kan, mag en moet bewegen, onverwachts opduiken en zich manifesteren verspreid over onze stad, ook in de publieke ruimte.

    1. We stimuleren en verleiden cultuurmakers en -huizen om de stad ook in te vullen als creatieruimte, repetitieruimte, atelier of scène - als common. We waarderen kunstenaars die participatieve projecten opzetten die Gentenaren en buurten langdurig betrekken en verrijken.

    2. De aanwezigheid van kunst en cultuur in de publieke ruimte kan van grote waarde zijn. We stimuleren en faciliteren initiatieven die onze stad uitdagen en bespelen, met voldoende respect voor het evenwicht tussen leven en beleven.

    3. Een goeie spreiding doorheen onze stad vergt gedeelde infrastructuur en slim ruimtegebruik. We bevorderen kruisbestuiving en actieve uitwisseling van ruimte. Stad Gent stelt zich daarin op als een matchmaker die ondersteuning biedt via praktische tools.

    4. Sociaal-artistieke en niet-professionele culturele actoren spelen een belangrijke rol als verbinders van diverse praktijken en gemeenschappen. We nemen deze twee sectoren expliciet mee in ons cultuurbeleid.

    5. Door in te zetten op spreiding, geven we zuurstof aan nieuwe makers en initiatieven. Die kunnen daardoor op het juiste tempo doorgroeien en in de eigen buurt ontplooien. Waardevolle bestaande initiatieven blijven uiteraard wel een plek krijgen in onze stad.

    6. We stellen met onze buurgemeenten een actieplan op voor de Gentse cultuurregio zodat er meer kruisbestuiving ontstaat tussen de aanbieders en makers in en rond Gent.

  • Administratieve en zakelijke geletterdheid zijn basisvoorwaarden geworden om toegang te krijgen tot subsidiëring. Maar het zijn soms ook drempels voor lokale, beginnende of specifieke makers. Stad Gent wordt een actief ondersteunende partner, in het bijzonder voor de meer onervaren en nieuwe cultuurmaker.

    1. Ondersteuning van cultuur is in vele gevallen een gedeelde verantwoordelijkheid van de lokale en bovenlokale overheden. Een proactieve Cultuurdienst ondersteunt de Gentse sector bij groeipijnen, bijvoorbeeld in het contact met bovenlokale overheden. We ondersteunen aanvullend op het lokale niveau als actief meewerkende partner.

    2. We mikken actief op linken tussen de circulaire, sociale, regeneratieve economie en de cultuursector. Stedelijke subsidiekanalen worden vandaag te gefragmenteerd aangeboden. We integreren subsidiekanalen door het creëren van één centrale toegangspoort tot ondersteuning. De subsidiepot moet zich kneden naar het initiatief, niet omgekeerd. Subsidies kunnen een resultaatsverbintenis zijn, maar ook een inspanningsverbintenis.

    3. We vragen de gevestigde waarden met eigen infrastructuur om hun werking en huizen (duurzaam) open te stellen voor nieuwe cultuurmakers die het experiment opzoeken. Die voorwaarde nemen we op in subsidieovereenkomsten.

    4. Het beperkend budgettair kader en een excessieve rationaliseringslogica leggen al jaren druk op organisaties. Ze bemoeilijken de instroom van jonge makers en het behoud van oudere ervaren werknemers. In overleg met de sectoren bekijken we hoe we lokaal kunnen bijdragen aan deze problematiek. We verkennen onder meer nauwe samenwerking tussen kunstonderwijs en de sector, en kennisdeling rond het diversifiëren van inkomstenbronnen.

    5. Elke Gentse cultuurorganisatie heeft een duidelijk aanspreekpunt bij Stad Gent om bij aan te kloppen met vragen, suggesties en bekommernissen.

  • In Gent investeren we met durf in culturele infrastructuur. We zetten de middelen optimaal in dankzij heldere behoefteanalyses en moedige besluitvorming. We faciliteren tijdelijke en permanente culturele invullingen, waarbij we aandacht hebben voor het risico op gentrificatie en de samenwerking met omliggende gemeenten versterken.

    1. Een ambitieus cultuurbeleid vergt ambitieuze investeringen in culturele infrastructuur. De noden en ambities zijn vaak niet in lijn met de beschikbare middelen. Daarom moet een volgend bestuur duidelijke keuzes durven maken, gestuurd vanuit een heldere behoefteanalyse waarbij we de een-op-eenrelatie tussen organisatie en infrastructuur durven te doorbreken.

    2. We stimuleren tijdelijke invullingen, maar zijn ons bewust van de valkuilen zoals gentrificatie of de onzekerheid waarin men werkt. Bij elke tijdelijke invulling proberen we ook de langere termijn onder de aandacht te brengen. We zoeken dan ook een vaste locatie voor experiment, een culturele proefbrouwerij.

    3. We zetten nog sterker in op de snelle invulling van leeggekomen locaties en optimaliseren ook hier de samenwerking binnen de Gentse cultuurregio door een nauwere samenwerking met de omliggende gemeenten.

  • Het Gent van vandaag is de erfenis van gisteren en de nalatenschap van morgen. Het heden durven en kunnen bekijken aan de hand van ons materieel en immaterieel erfgoed geeft ons een beter begrip van het heden en zo ook een glimp op de toekomst. Erfgoed is meerstemmig, mag schuren en uitdagen en onze blik verruimen.

    1. We koesteren en verzorgen onze historische huizen en monumenten en stellen ze maximaal open voor Gentenaren en bezoekers. We stimuleren ook andere eigenaars van erfgoed om hun panden te koesteren en te verzorgen.

    2. De voorbije jaren speelde het Gents Kunstenoverleg (GKO) een belangrijke rol in het samenbrengen van de Gentse sectoren, het bevorderen van overleg, uitwisseling en onderlinge solidariteit, het spreken met één stem wanneer nodig. We ondersteunen het GKO om deze rol verder op te nemen.

    3. Kunstenaars en cultuurwerkers met een wild plan om het onmogelijke mogelijk te maken, durven we vertrouwen te geven. Waar nodig zetten we deuren eenmalig of tijdelijk voor hen open.

    4. Gent is geen eiland, maar een stad in een land in de wereld. We voeren een beleid dat internationale samenwerking en uitwisseling stimuleert.